Kişinin yaşadığı maşer süresince kıymeti olan , kudret, hâl ve öteki davranış biçimlerini geliştirdiği proseslerin tüyöneten.
Terbiye, önceden saptanmış esaslara göre insanoğluın davranışlarında belli gelişmeler sağlamaya yarayan planlı etkiler sürecidir.
Terbiye; kişinin davranışlarındaki yaşantısı aracılığıyla kasıtlı olarak ve isteyerek değemekme meydana getirme sürecidir.
Görüldüğü kadar eğitimin bir çok tanılamamı binalabilmektedir. Ancak, hasetmüzde çoğunlukla tercih edilen tanılamam:
“Kişinin davranışında, kendi yaşantısı aracılığıyla ve kasıtlı olarak istenilen yönde( eğitimin fakatçlarına muvafık ) değemekme meydana getirme sürecidir.” Şeklindedir.
Bu tanıma göre;
· Terbiye bir prosestir.
· Terbiye sürecinde, kişinin davranışlarının istenilen yönde değemektirilmesi fakatçlanmaktadır.
· Davranışlarındaki değemekme kasıtlı olarak gerçekleştirilmektedir.
· Terbiye sürecinde kişinin kendi yaşantıları esastır.
EĞİTİMİN SÜRECİ
Eğitimin üç asliye öğesi vardır.
1. Fakatç
2. Öğretme ve öğrenme etkinlikleri
3. Değerlendirmeler
Terbiye fakatçla başlar, öğretme-öğrenme etkinlikleriyle devam fiyat ve istimara ile son bulur. Sürecin bu mantığı cümle kültürler derunin tıpkısıdır. Fakatçların içeriği ve öğrenme derunin kullanılan öğretme şekilleri kültürden kültüre göre değemekebilir, ama sürecin doğası değemekmez.
Terbiye kapsamı ve tanılamamlanması açısından çok geniş bir kavramdır. Gün süresince birçok filozof ve terbiyeci, eğitimin ne başüstüneğuna üstüne farklı farklı tanılamamlamalarda bulunmuşdolaşma. Hasetmüzde ise eğitimin akseptans edilen ölçün tanılamamı şudur: Terbiye, kişinin davranışlarında kendi yaşantıları aracılığıyla kasıtlı olarak istendik davranış değemekikliği meydana getirme sürecidir. Bu tanılamamlama ekseninde eğitimin umumi hatları çizilebilir. Bu tanılamamlamanın süresince eğitime üstüne temelı önemli kavramlar vardır. Özellikle “kendi yaşantıları aracılığıyla”, “kasıtlı olarak”, “istendik davranış değemekikliği” ve “müddetç” kadar kelimeler eğitimin temel taşlarıdır.
Terbiye, kişioğlu derunin dirim boyu devam fail bir prosestir ve davranışlarda değişiklik meydana getirir. Bu davranış değişiklikleri ise kişinin kendi tecrübelerine dayanır. Davranış değişiklikleri istendik yani beklentilere ve hedeflere muvafık olabileceği kadar istenmedik yönde de gelişebilir. Terbiye sürecinin emekletilmesi ise kasıtlı yani programlı ve programlı olabileceği kadar gelişigüzel de kabil. Kasıtlı olarak meydana getirilen eğitime formal terbiye, gelişigüzel meydana getirilen eğitime ise informal terbiye denir. Henüz açıklayıcı bir örnek verirsek ekol, dershane, terbiye merkezleri kadar mekânlarda maruz terbiye formal; kişinin kendi çevresinden edindiği ve planlı programlı sıfır terbiye ise informal eğitidir. Yani terbiye sadece okullardaki öğrenmelerle sınırlı değildir.
Terbiye Türleri
Terbiye türlerine göre sınıflandırıldığında formal ve informal terbiye başlamak üzere dü tür ortaya çıkar. Formal terbiye okullarda ya da kurumlarda belli bir düşünce ve izlence çerçevesinde gerçekleştirilir ve bu terbiye tipinin belli bir amacı vardır. Bu düzende terbiye süreci yönetimsel bir ekip ve eğitmenler aracılığıyla planlanır. İnformal terbiye ise hudayinabit gelişen hesapsız ve programsız meydana getirilen eğitimdir ki duygusal bu eğitimi içtimai çevresinden gizil olarak edilir.
Terbiye Sistemi
Terbiye, bir tertibat olarak ele kızılındığında ise terbiye sisteminin üç asliye ögesi bulunmaktadır: Bunlar kaynaklar, prosesler ve çıktılardır. Kaynarca; eğitimin beslendiği öğretmen, öğrenci, yapı, donanım, maliyet, personel kadar fiziksel unsurlardır. Müddetç; ekol süresince meydana gelen dersler, öğrenme yaşantıları ve ders aktiviteleridir. Çıktılar ise bireyde ihtisas, yeterlilik, izin, sınav geriları kadar istenilen davranış değemekiklikleridir.